Eksperci proponują alternatywę dla BK2% – wsparcie przy wkładzie własnym

Program Bezpieczny Kredyt 2%, który działał na polskim rynku nieruchomości w 2023, cieszył się ogromnym zainteresowaniem. Zdaniem wielu ekspertów to jednak on wywindował ceny mieszkań i miał na ten sektor rynku negatywny wpływ. Mimo obietnic w kampanii wyborczej Kredyt na start 0% nie ruszył, a obecnie analitycy widzą inne lepsze rozwiązania wspierające rynek. Doktor Jacek Furga z Centrum Procesów Bankowych i Informacji uważa, że nowa forma wsparcia powinna budować potencjał finansowy potencjalnych kredytobiorców, zamiast aktywnie wspierać ich w drodze do taniego kredytu.

Jak mądrze wspierać zakup mieszkania?

Pomoc kredytobiorcom w spłacie kredytu okazała się mniej korzystna ekonomicznie niż wspieranie ich na etapie zbierania na wkład własny i budowania własnego potencjału ekonomicznego. O słuszności tego twierdzenia mogliśmy się przekonać w praktyce, obserwując rynek gdy działał na nim BK2%. Program wprowadzony w błyskawicznym tempie przyczynił się do wzrostu cen transakcyjnych lokali mieszkalnych o 30% w skali rok do roku. Według danych NBP w siedmiu największych miastach cena metra kwadratowego nowego lokum wzrosła w ciągu dwóch lat z 11,3 tysiąca złotych do ponad 14 tysięcy. Falowe wzrosty były też widoczne w sektorze nieruchomości z drugiej ręki. Tam cena metra kwadratowego skoczyła w tym samym czasie z 10,77 tysięcy do 13,12 tysięcy złotych.

Aktywne wsparcie potencjalnych kredytobiorców w uzbieraniu wkładu własnego jest zdecydowanie bardziej bezpieczne dla rynku nieruchomości. Ryzyko nagłego wzrostu cen mieszkań jest wtedy dużo niższe. Stymulowanie popytu szczególnie w krótkim czasie destabilizuje też rynek pierwotny. Deweloperzy nie są bowiem w stanie dostosować podaży lokali mieszkalnych do rosnących szybko potrzeb. Cykl budowy nieruchomości wielorodzinnej trwa 5 lat i tylko w tej perspektywie firmy deweloperskie mogą coś zmieniać lub planować.

Problemy z nowym programem

Urzędnicy Ministerstwa Rozwoju i Technologii mówią wprost, że to właśnie chaos na rynku nieruchomości wywołany BK2% sprawił, że koalicjanci nie potrafili dojść do porozumienia w sprawie nowej formy wsparcia dla osób chcących kupić własne mieszkanie. Resort zapewnia, że wciąż trwają prace nad nową formą wsparcia, czyli programem Kredyt na start 0%. Czy jednak ostatecznie pojawi się on na rynku, zależy od decyzji rządzących. Środki na takie działanie są zagwarantowane w budżecie. W 2025 rząd przeznaczył na cele mieszkaniowe 4,2 miliarda złotych. Obecnie priorytetem jest podniesienie poziomu dostępności lokali mieszkalnych dla osób młodych i zbudowanie systemu budownictwa społecznego.

Ważnym aspektem jest też zachęcenie Polaków do oszczędzania na cele mieszkaniowe. Jest to popularne rozwiązanie wśród krajów europejskich i przynosi tam wymierne korzyści. Przykład takiego działania widać na przykład w Niemczech czy Austrii. W krajach tych istnieją banki i kasy oszczędnościowe ułatwiające obywatelom zbieranie pieniędzy na własne lokum. Co ciekawe instytucje te wyliczają, ile należy oszczędzać i przez jaki okres, by zdobyć niezbędny wkład własny i łatwiej dostać kredyt mieszkaniowy. Zdaniem ekspertów takie wsparcie sprawdziłoby się i w naszym kraju.