Działki rolne – kto może kupić?

Zgodnie z Ustawą o kształtowaniu ustroju rolnego z 11 kwietnia 2003 r. ziemię rolną może zakupić każdy bez względu na to, czy jest rolnikiem indywidualnym, czy nim nie jest. Istnieje jednak ograniczenie co do powierzchni nabywanej nieruchomości. W przypadku gruntów powyżej 1 ha, sytuacja jest nieco bardziej skomplikowana, gdy zakupu chce dokonać osoba prywatna.

Wiele osób zastanawia się, czy nie będąc rolnikiem, można nabyć działkę rolną. Odpowiedź brzmi tak, ale zgodnie z art. 2a ust. 3 pkt. 1a Ustawy o kształtowaniu ustroju rolnego powierzchnia gruntów rolnych nie może przekraczać 1 ha. Ponadto ustawa wskazuje, że w przypadku działek rolnych, które są dzierżawione przez rolnika, to jemu przysługuje prawo pierwokupu. A co trzeba zrobić, żeby kupić działkę większą niż 1 ha?

Osoba prywatna, która chciałaby kupić działkę rolną o powierzchni ponad 1 ha, musi uzyskać zgodę Dyrektora Generalnego KOWR (Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa), która wyrażana jest w drodze decyzji administracyjnej. Przed uzyskaniem zgody osoba niebędąca rolnikiem musi wykazać, że posiada kwalifikacje rolnicze oraz zobowiązać się, że zakupione grunty przez co najmniej 5 lat będą wykorzystywane do prowadzenia na nich gospodarstwa rolnego. Gospodarstwo musi być prowadzone osobiście przez nabywcę gruntów. Kupujący nieruchomość rolną zobowiązuje się również, że przez 5 lat od dnia zakupu nieruchomości rolnej, będzie mieszkał na terenie gminy, w której znajduje się jedna z nieruchomości rolnych. Po upływie 5 lat nieruchomość może zostać sprzedana dalej.

Podobnie jak w przypadku działek poniżej 1 ha, w tym wypadku również obowiązuje prawo pierwokupu. Jeśli działkę dzierżawi inny rolnik, to jemu przypada prawo pierwokupu. Jeśli zaś działka nie jest dzierżawiona, pierwszeństwo zakupu ma KOWR. Notariusz przygotowuje w takiej sytuacji tzw. warunkową umowę sprzedaży, której kopia przekazywana jest do KOWR. Jeśli Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa w ciągu 1 miesiąca nie wypowie się w danej sprawie lub oświadczy, że nie jest zainteresowany zakupem działki, wówczas strony umowy mogą zawrzeć u notariusza umowę ostateczną, czyli przenoszącą własność nieruchomości. Dopiero zawarcie tej drugiej umowy sprawia, że nieruchomość przechodzi na własność kupującego.

Uzyskanie zgody KOWR na zakup działki rolnej nie jest wymagane, jeśli działka ma powierzchnię mniejszą niż 1 ha. KOWR wciąż jednak ma prawo pierwokupu lub nabycia takiej nieruchomości, w ciągu miesiąca od otrzymania zawiadomienia, nawet jeśli jej powierzchnia wynosi między 0,3 a 1 ha. Jeśli chodzi o działki rolne o powierzchni mniejszej niż 0,3 ha, to zgodnie z ustawą taki grunt może nabyć każdy. Nie ma obowiązku prowadzenia na działce gospodarstwa rolnego, nie ma też ograniczeń dotyczących sprzedaży nieruchomości.

Kupując nieruchomość rolną, należy pamiętać, że niezależnie od powierzchni przed rozpoczęciem inwestycji budowlanej, takiej jak na przykład budowa domu, działkę będzie trzeba odrolnić. Odrolnienie gruntu oznacza wyłączenie go z produkcji rolniczej i zmianę jego przeznaczenia w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego.