Witaj na stronie Elżbiety Stanisławskiej
Witaj na stronie Elżbiety Stanisławskiej
Dziedziczenie mieszkania po rodzicach to moment, w którym mimo smutku po stracie bliskich należy spełnić niezbędne formalności dotyczące dziedziczenia. Jedną z pierwszych kwestii, które się pojawiają, jest pytanie: czy trzeba zapłacić podatek od spadku?
W polskim prawie obowiązuje podatek od spadków i darowizn, jednak w przypadku dzieci możliwe jest całkowite zwolnienie z tego obowiązku, pod warunkiem spełnienia określonych wymogów.
Zgodnie z ustawą o podatku od spadków i darowizn, dzieci zaliczane są do I grupy podatkowej, obok małżonków, wnuków, dziadków oraz rodzeństwa. Ta grupa może korzystać z pełnego zwolnienia z podatku, jeśli spadkobierca zgłosi nabycie spadku do urzędu skarbowego w ustawowym terminie.
Warunkiem jest złożenie formularza SD-Z2. Mamy na to 6 miesięcy od dnia powstania obowiązku podatkowego. Najczęściej obowiązek ten powstaje w dniu uprawomocnienia się postanowienia sądu o nabyciu spadku lub w dniu sporządzenia aktu poświadczenia dziedziczenia przez notariusza.
Jeśli termin ten zostanie przekroczony, prawo do zwolnienia przepada i urząd skarbowy może naliczyć podatek wraz z odsetkami. Co istotne, niewiedza o obowiązku zgłoszenia nie stanowi żadnego usprawiedliwienia.
Warto też pamiętać, że zwolnienie to dotyczy wyłącznie spadków otwartych po 1 stycznia 2007 roku. W przypadku dziedziczenia po osobach, które zmarły wcześniej, obowiązują stare przepisy i możliwe jest, że podatek trzeba będzie zapłacić. Nawet jeśli spadkobierca jest dzieckiem zmarłego.
Gdy z jakiegoś powodu nie można skorzystać ze zwolnienia, wysokość podatku zależy od wartości spadku i obowiązujących progów podatkowych dla I grupy. Od 30 czerwca 2023 roku kwota wolna od podatku wynosi 36 120 zł. Opodatkowaniu podlega jedynie nadwyżka ponad tę wartość. Stawki podatku dla I grupy podatkowej wynoszą 3, 5 lub 7 proc. w zależności od kwoty nadwyżki ponad ustalony limit.
Dla przykładu: jeśli mieszkanie w spadku jest warte 500 tys. zł, a spadkobierca nie zgłosił nabycia w terminie, podatek naliczany jest od kwoty 463 880 zł, która stanowi nadwyżkę ponad 36 120 zł. W tym przypadku wysokość podatku przekroczy 30 tys. zł. Warto jest więc spełnić prostą formalność i skorzystać ze zwolnienia, które daje nam ustawa.
Rok 2025 przyniósł pewne uproszczenia w procedurach związanych z dziedziczeniem. Najważniejsza zmiana polega na zniesieniu obowiązku uzyskiwania z urzędu skarbowego zaświadczenia o braku zaległości podatkowych w przypadku spadków potwierdzonych notarialnie. Notariusz może teraz przeprowadzić procedurę bez tej formalności, co skraca czas załatwienia sprawy.
Bez zmian pozostał jednak sam obowiązek zgłoszenia nabycia spadku i zasady uzyskania zwolnienia. Warto też pamiętać, że zgodnie z orzecznictwem sądów administracyjnych, w tym uchwałą Naczelnego Sądu Administracyjnego z maja 2025 roku, urząd skarbowy może wszcząć postępowanie nawet kilka lat po nabyciu spadku, jeśli nie został on zgłoszony. Termin przedawnienia wynosi 5 lat od końca roku, w którym upłynął termin zgłoszenia.